16 آوریل 2024 - در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در مجله ی Clinical Nutrition، محققان داده های به دست آمده از کارآزمایی های بالینی تصادفی کنترل دار (RCTs) را که اثرات پری بیوتیک ها و سین بیوتیک ها را بر کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 (T1D) بررسی کرده اند، مرور نمودند.
پیشرفت روش های درمان دیابت
شیوع جهانیT1D وT2D هر ساله در حال افزایش است و برآوردهای کنونی نشان می دهد که حدود 465 میلیون بزرگسال بین 20 تا 79 سال در سراسر جهان در حال حاضر با دیابت زندگی می کنند، که پیش بینی می شود به ترتیب تا سال های 2030 و 2045 به 578 و 700 میلیون نفر افزایش یابد.
علیرغم پیشرفت‌های اخیر در درمان‌های ضد دیابت، بخش قابل توجهی از بیماران همچنان کنترل قند خون پایین‌تر از حد مطلوب را تجربه می‌کنند. در میان استراتژی‌های جدید مختلف برای کنترل قند خون، هدف قرار دادن میکروبیوتای روده از طریق پروبیوتیک‌ها و سایر روش‌های درمانی به عنوان یک رویکرد جدید برای مدیریت دیابت پیشنهاد شده است.
درT1D که به کمبود انسولین اشاره دارد و T2D که به دلیل مقاومت به انسولین رخ می دهد، تغییرات خاصی در ترکیب و عملکرد میکروبیوتای روده گزارش شده است که در مجموع به آن دیس بیوز روده می گویند. پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که از طریق توانایی آنها در بازگرداندن هموستاز میکروبیوتای روده، بهبود یکپارچگی دستگاه گوارش (GI) و کاهش التهاب، با مزایای سلامتی متعددی همراه هستند.
سین‌بیوتیک‌ها که ترکیبی از پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها هستند، در زمینه مدیریت دیابت نیز مورد توجه قرار گرفته‌اند تا رشد و عملکرد میکروارگانیسم‌های مفید موجود در دستگاه گوارش را افزایش دهند.
طراحی این مطالعه
برای این مرور سیستماتیک، محققان از پایگاه‌های داده های الکترونیکی مختلف برای شناسایی RCTهای مربوطه استفاده کردند که شامل بیماران بزرگسال مبتلا به دیابت می‌شد که علاوه بر درمان‌های خاص ضد دیابت، با پروبیوتیک‌ها یا سین‌بیوتیک‌ها درمان می‌شدند. RCTهایی که این مداخلات را با سایر درمان‌ها، دارونما یا درمان استاندارد دیابت در زمینه کنترل قند خون مقایسه کردند، در متاآنالیز قرار گرفتند.
در مجموع 41 مطالعه ی تصادفی کنترل دارکه در مجموع 2991 بیمار را شامل می شد، در تجزیه و تحلیل نهایی قرار گرفتند. پارامترهای مختلفی که برای اندازه گیری کنترل قند خون مورد ارزیابی قرار گرفتند شامل هموگلوبین گلیکوزیله (HbA1C)، گلوکز پلاسما ناشتا و سطح انسولین سرم بودند.
یافته های این مطالعه
متاآنالیز فعلی نشان داد که مکمل های پروبیوتیک و سین بیوتیک با بهبود قابل توجهی در سطح گلوکز پلاسما ناشتا، انسولین سرم و سطح HbA1C همراه هستند.
تجزیه و تحلیل زیر گروهی نشان داد که اثربخشی مداخلات آزمایش شده بین نوع سویه های میکروبی مورد استفاده و بین کشورها متفاوت است.
فرمولاسیون چند گونه ای با اثربخشی برتر در بهبود سطوح HbA1C در مقایسه با فرمولاسیون تک گونه ای، همراه بود. این مشاهدات بر اهمیت فرمولاسیون های چند گونه ای در دستیابی به کنترل قند خون پایدار تأکید می کند.
در مقایسه، فرمول‌های تک گونه ای با اثرات ثابت‌تری در پیامدهای مختلف مرتبط بودند، که کاربرد وسیع‌تر آنها را در مدیریت دیابت نشان می‌دهد. سین‌بیوتیک‌ها همچنین با اثربخشی بیشتری نسبت به پروبیوتیک‌ها در بهبود سطح انسولین سرم مرتبط بودند.
با توجه به انواع مختلف گونه های باکتریایی مورد استفاده در فرمولاسیون پروبیوتیک ها، سویه های خاص لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم لاکتیس با اثرات برجسته ای به خصوص در فرمولاسیون های چند گونه ای مرتبط بودند. بنابراین، اثربخشی درمانی مداخلات پروبیوتیک برای مدیریت دیابت ممکن است به سویه ی خاصی بستگی داشته باشد.
محدودیت های این مطالعه
ناهمگونی متوسطی در بین RCTهای انتخاب شده مشاهده شد که می تواند به تغییرات در طرح های مطالعه، ویژگی های شرکت کنندگان و پروتکل های مداخله نسبت داده شود، و همین ناهمگونی ممکن است تعمیم یافته ها را محدود کند.
علاوه بر این، اکثرRCT های انتخاب شده در ایران انجام شده بودند، در نتیجه تعمیم پذیری این یافته ها به جمعیت های دیگر با عوامل ژنتیکی و محیطی متفاوت محدود می شود.
مطالعه ی حاضر همچنین نمی تواند به طور جداگانه اثربخشی این مداخلات را برای هر نوع دیابت تعیین کند. T1D و T2D دارای پاتوفیزیولوژی های متمایز، روش های درمانی و نتایج درمانی متمایزی هستند. بنابراین، اثرات پروبیوتیک ها و سین بیوتیک ها بر کنترل قند خون ممکن است بین بیماران مبتلا به این انواع مختلف دیابت، متفاوت باشد.
نتیجه گیری
یافته های این مطالعه بر اهمیت بالقوه پروبیوتیک ها و سین بیوتیک ها به عنوان مداخلات مکمل در مدیریت دیابت تاکید می کند. با این وجود، مطالعات آینده که متغیرهای متعددی مانند انواع سویه و عوامل جغرافیایی را در نظر می‌گیرند، برای درک بهتر اثربخشی پروبیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها در مدیریت T1D و T2D مورد نیاز است.
در حالی که پروبیوتیک‌ها و سین‌بیوتیک‌ها به‌عنوان درمان‌های مکمل امیدوارکننده هستند، اما راه‌حلی مستقل در مراقبت از دیابت نیستند. ترکیب پروبیوتیک‌ها یا سین‌بیوتیک‌ها در روش درمانی به عنواندرمان تکمیلی ممکن است یک استراتژی مناسب برای افزایش کنترل قند خون باشد، اگرچه تحقیقات مناسب تری مورد نیاز است.
منبع:
https://www.news-medical.net/news/20240416/Managing-diabetes-with-probiotics-and-synbiotics.aspx